Freibourg stond al lang op mijn lijstje van ‘steden die ik echt wil bezoeken’, maar het was er nog niet eerder van gekomen. Tot ik 2 weken geleden in het hoge Zwarte Woud van Duitsland terecht kwam en de gekozen kampeerlocatie toch wel erg in de buurt kwam. Dit kon ik niet aan mij laten voorbij gaan.
Steden bezoek ik sowieso het liefst niet met de auto, maar het alternatief was snel en gemakkelijk beschikbaar. De kampeerbaas had bij aankomst een papiertje uitgeprint waarmee we gratis gedurende tijdens ons verblijf van het openbaar vervoer in de ganse streek, inclusief Freibourg, gebruik konden maken. Ik ben geen voorstander van gratis openbaar vervoer, maar ik moet eerlijk toegeven dat het, zeker als buitenlander, toch drempelverlagend werkte. Bovendien was het in feite niet gratis, want het werd betaald door de toeristenbelasting die we sowieso moesten betalen. Niet slecht bedacht. Het feit dat de bus elk uur reed, voor de camping stopte en bovendien ook nog getuigde van een Duitse stiptheid, maakte de keuze voor het openbaar vervoer nog gemakkelijker. In een half uurtje reden we door prachtige heuvels en bergen naar Kirchzarten. Daar stopten we tegenover het treinstation en 7 minuten later vertrok de trein die ons in een kwartiertje tot in het centrum van Freibourg bracht.
Freibourg is vooral gekend door zijn beroemde Vauban-wijk. Dankzij de EU tokkelde ik (zonder extra roamingkosten) even op mijn smartphone en las ik dat deze wijk buiten het centrum ligt, maar via tram 3 makkelijk bereikt kan worden. Dat ‘vooronderzoek’ was in feite overbodig, want toen we het station via een trap uitliepen, kwamen we meteen uit op de tramlijn en 3 minuten later zaten we op tram 3 die ons in een kwartiertje tot in Vauban-Mitte bracht. Waw, een openbaar vervoer ervaring die kan tellen. Het trammetje was al iets ouder dan ‘tram 3’ liet vermoeden, maar het zag er schoon uit, was comfortabel en vrij stil. En zoiets op leeftijd heeft ook wel zijn charmes 😉
We stapten de tram uit en wandelden de Vauban-wijk in. Wat meteen opviel wat de stilte en de rust. Het deed me denken aan een jaarlijkse autoloze zondag, maar het was een doodgewone dag in de wijk. De Vauban-wijk wordt wel eens een ecologisch paradijs genoemd. Ooit was het een legerterrein, maar in de jaren negentig werd het herontwikkeld tot duurzame wijk. Naast de rust en de stilte viel meteen het vele groen op. Ondanks het feit dat er zo’n 5.000 mensen wonen, is er overal ruimte gehouden voor bomen, tuintjes, bloemen en struiken. Het meest zichtbare is natuurlijk het feit dat slechts op enkele assen auto’s rijden en er ook vrij weinig auto’s geparkeerd staan. Dat is logisch, want de Vauban-wijk telt amper 172 auto’s op 1.000 inwoners. De uitstekende tramverbinding en autodelen maakt auto’s grotendeels overbodig en dat voel, ruik en hoor je. Uiteraard is de fiets het hoofdvervoersmiddel en overal zijn er fietsenstallingen. Sommigen hebben een groendak, een aantal zijn afgesloten, anderen vrij beschikbaar voor iedereen. De meeste resterende auto’s staan gecentraliseerd in een parkeergebouw aan de rand van de wijk. Toch kunnen bewoners ook met een auto tot aan hun appartementen voor het vervoeren van spullen of boodschappen.
De Vauban-wijk is zeker geen levenloze of saaie boel. Overal waren er mensen bezig aan het onderhoud van een gezamenlijk deel, of ze tuinierden, fietsten of wandelden. Je merkte duidelijk een gemeenschapsgevoel en een bepaalde vrolijkheid. Het meest trof me de jonge kinderen die volledig zelfstandig en vrij konden spelen en fietsen op de straten. Zalig moet dat zijn!
Ecologisch is de wijk zeker. De energiekosten liggen er tot 85% lager dan gemiddeld. 90% van het energiegebruik uit de wijk komt uit hernieuwbare bronnen. Het is vooral ook een kleurrijke wijk met veel afwisseling in bouwstijlen, van zeer alternatief, tot leuk modern. Hoogbouw en laagbouw wisselen elkaar af. Enkel het marktplein kon me niet zo bekoren.
Deze wijk is zijn tijd duidelijk vooruit. Maar het valt ook op dat de mensen die er wonen zeer bewust gekozen hebben om ecologisch te gaan leven. Daar is niks mis mee, maar het geeft soms het gevoel van “zeer alternatief” en dus een uitzondering op de regel te zijn. Dat merk je ook aan de gemiddelde leeftijd die amper 28 jaar bedraagt, al zullen de studentenwoningen deze wel naar beneden drukken. Vauban komt niet echt over als een sociaal diverse wijk. Voor een wijk die voorop loopt is dat niet erg, maar de uitdaging bestaat er in om dit ‘experiment’ verder tot een mainstream concept te laten evolueren, zodat het niet langer de uitzondering, maar de regel wordt. Een Vauban-wereld in plaats van een Vauban-wijk. Dat is de uitdaging voor alle stadsplanners die wijken en steden voor de toekomst gaan bouwen. En als ze zich afvragen hoe dat moet, moeten ze zeker eens de trein nemen naar Freibourg en daar een ochtendje gaan rondneuzen. De sleutels tot succes zijn bekend: goed openbaar vervoer, weinig autoparkeerplaatsen en autowegen, veel groen, passiefwoningen, CO2 neutraal en veel burgerparticipatie. Eindelijk Freibourg!
A2Bmobility 