Deze week kwam onze nationale spoormaatschappij twee keer opvallend in het nieuws. Eerst was er het bericht dat fietsen tijdens de spits niet langer op de trein zouden mogen. Een bericht dat na massaal protest van fietsers gedeeltelijk herroepen werd; men zou het nog eens herbekijken. En daarna viel het voorstel van de nieuwe beheersovereenkomst uit de lucht. Ook daarin stond niets om blij van te worden. Wat is er allemaal aan de hand?
Dat het niet goed gaat met de NMBS weet intussen zowat iedereen. De vertragingen lopen zodanig de spuigaten uit dat we nog moeilijk kunnen zeggen dat de trein nog langer een betrouwbaar vervoersmiddel is. Hoewel de officiële cijfers aangeven dat 8 op de 10 treinen op tijd rijden, hebben de meeste reizigers andere ervaringen. Het voelt aan alsof 8 op de 10 trein te laat rijden. Zelfs al gaat het vaak maar om enkele minuten, te laat is te laat. Die paar minuten maken soms het verschil tussen het hebben of het missen van een aansluiting. Het is toch niet logisch dat ik vanuit Halle steeds vaker een trein eerder neem, omdat ik anders één op de twee keer mijn aansluiting in Brussel mis? En als je veel geluk hebt, word je trein ook nog eens afgeschaft. Het kan allemaal.
Maar er is natuurlijk meer aan de hand. Er is anno 2018 nog steeds geen WIFI op de trein en ook een deftige 4G-verbinding is lang niet overal aanwezig. Soms valt het internet zelfs geheel weg, net als de telefoonverbinding. Stopcontacten op de trein zijn zeldzaam of vaak helemaal afwezig. In veel stations ontbreken de meest gewone basisvoorzieningen. Zitbanken bijvoorbeeld, een basis catering of drankautomaten, werkende kaartjesautomaten enz. Kortom, het comfort van de reiziger is blijkbaar van ondergeschikt belang. Spoorveranderingen op het laatste moment zijn schering en inslag en de informatie klopt lang niet altijd.
Om de klaagzang te vervolledigen blijft ook het aanbod ondermaats, vooral in de late uren. Daardoor is de auto niet zelden de enige optie met aanschuiven in de overvolle avondspits erbij. In Nederland rijden er op de hoofdlijnen een trein elk kwartier en op minder frequente verbindingen om het half uur. En het is toch ook niet normaal dat er geen deftige en snelle verbindingen zijn tussen de centrumsteden? Hasselt-Antwerpen al eens geprobeerd?
Fietsen meenemen is al helemaal een hachelijk avontuur. De liften doen het vaak niet (als ze er al zijn), kabelgootjes zijn lang niet overal aanwezig, je moet 5 EUR per rit extra betalen en met wat pech kan de fiets zelfs helemaal niet mee op je trein. En wie weet binnenkort zelfs helemaal niet meer tijdens de spits.
Het nieuwe voorstel van de beheersovereenkomst belooft weinig goeds. De NMBS zou enkel nog tussen 7 en 21 uur treinen moeten laten rijden; in het weekend zelfs nog minder. Daardoor wordt de trein steeds minder een alternatief voor de auto. Het zou te gemakkelijk zijn om het gebrek aan ambitie volledig in de schoenen van de NMBS te schuiven. Uiteindelijk zijn het onze regeringen die daar voor zouden moeten zorgen. En net daar lijkt het schoentje te wringen. Men wil liever besparen op het openbaar vervoer om meer geld over te houden voor spitsstroken, salariswagens, verbredingen van de Brusselse en Antwerpse Ring enz. De auto is nog steeds koning, de NMBS spoort steeds minder en slechter. Een trein die niet rijdt, zal ook nooit arriveren…